Interview over Webwijzeraward

Vlnr: Jasper Koolhaas, Marjet van Zuilen, Josta de Hoog (Politix) en René Post.

De WebWijzerAward is de oudste prijs op het gebied van de e-overheid en is dit jaar voor de tiende keer toegekend. In die periode is de prijs uitgegroeid van een stimulans voor een mooie website tot een waardering voor een goed presterende overheid, waarbij de website een hulpmiddel is. De beoordelingsmaatstaf daarvoor is de BurgerServiceCode: tien kwaliteitseisen voor een moderne relatie tussen de mondige burger en een slimme overheid. Deze gelden inmiddels als standaard voor de publieke dienstverlening.

Voor het toekennen van de prijs is dit jaar met name gekeken in hoeverre overheidsorganisaties erin slagen burgers te betrekken bij de ontwikkeling of uitvoering van beleid. Daartoe is vooral gelet op de drie normen van de BurgerServiceCode die betrekking hebben op actief burgerschap: Ontvankelijk bestuur, Verantwoordelijk beheer en Actieve betrokkenheid.

De BurgerServiceCode is ontwikkeld door Burger@Overheid.nl, een door de Minister voor Bestuurlijke Vernieuwing ingesteld onafhankelijk forum dat de totstandkoming van de digitale overheid kritisch volgt vanuit het burgerperspectief. Onafhankelijk betekent in dit verband dat de minister wel betaalt, maar niet bepaalt; het forum stelt zijn eigen werkprogramma vast. Directeur van Burger@Overheid.nl is Drs. Matt Poelmans, en met hem spraken we over de digitale overheid, de BurgerServiceCode, de WebWijzerAward en Geluidsnet.

Wat houdt de BurgerServiceCode in, en waarom denkt u dat zo'n code noodzakelijk is?

"Net als particulieren en bedrijven digitaliseert ook de overheid steeds verder, maar daar zit geen systeem in. Het rijk, de gemeenten, de provincie en de waterschappen hebben allemaal hun eigen hardware, backoffice, webdesign en digitale communicatiemethode met de burger. Wanneer je als burger overheidsinformatie zoekt moet je dus iedere keer weer opnieuw uitzoeken hoe een website in elkaar steekt. Waar wij bij Burger@Overheid.nl naar streven is dat daar één lijn in komt, zodat het contact tussen burger en overheid efficiënter wordt. Daarbij zou je kunnen denken aan een overheidsportal waarop iedere burger een persoonlijke internetpagina heeft. Niet alleen de centrale plek voor alle gegevens die de overheid van een burger nodig heeft, maar ook een actief communicatiemiddel. Wanneer verloopt mijn paspoort of kentekenregistratie? Wat is de waarde van mijn huis op basis waarvan de hoogte van de WOZ wordt vastgesteld? In welk stadium verkeert mijn aanvraag voor een bouwvergunning? Zo'n portal is ook handig om te zien welke overheidsdiensten er door welke overheidsinstelling aangeboden worden, iets waar de burger op dit moment totaal geen zicht op heeft.

De BurgerServiceCode zet tien van dergelijke knelpunten op een rijtje, en doet natuurlijk ook aanbevelingen voor oplossingen. Overigens niet alleen met betrekking tot de digitale overheid. Het eerste punt van de BurgerServiceCode stelt bijvoorbeeld dat de communicatie tussen burger en overheid altijd via vier kanalen moet kunnen verlopen: balie, brief, papier en internet. Juist omdat er over al deze zakelijk eigenlijk nog nooit systematisch is nagedacht, denk ik dat zoiets als de BurgerServiceCode hard nodig is."

En waar past Geluidsnet in dit plaatje?

"Geluidsnet kwam onder onze aandacht omdat de gemeente Leiden een aantal meetpunten van Geluidsnet heeft afgenomen. Dank zij die meetpunten kan de discussie over of Schiphol nu wel of geen geluidsoverlast veroorzaakt veel beter gevoerd worden. Dank zij Geluidsnet hebben de burgers in de regio Schiphol namelijk niet alleen inzicht in de geluidsniveaus die vliegtuigen op straatniveau veroorzaken, maar ook in de aanvliegroutes en -hoogtes. Voor het eerst zijn er objectieve gegevens beschikbaar, gegevens die dus niet gekleurd zijn door Schiphol zelf. En dat sluit weer mooi aan bij de drie laatste drie punten van de BurgerServiceCode: Ontvankelijk bestuur, Verantwoordelijk beheer en Actieve betrokkenheid.

Ontvankelijk bestuur heeft ermee te maken dat je als burger klachten of ideeën voor verbeteringen eenvoudig kwijt kunt. Vervolgens herstelt de overheid fouten, compenseert zij tekortkomingen en gebruikt zij klachten om daarvan te leren. Verantwoordelijk beheer betekent dat je prestaties van overheden kunt vergelijken, controleren en beoordelen, en dat de overheid de daarvoor benodigde informatie actief ter beschikking stelt. Actieve betrokkenheid tenslotte biedt je de kans om mee te denken en je belangen zelf te behartigen. De overheid bevordert daarbij participatie en ondersteunt zelfwerkzaamheid door de benodige informatie en middelen te bieden.

Dat Burger@Overheid.nl één van de twee eervolle vermeldingen aan Geluidsnet heeft toegekend heeft dus vooral te maken met de positieve manier waarop Geluidsnet ICT heeft ingezet om de nu al jaren voortsudderende Schipholproblematiek transparant te maken. Geluidsniveaus meten is tenslotte veel beter dan geluidsniveaus berekenen, zeker als je tegelijkertijd zicht hebt op de richting en de hoogte van ieder vliegtuig, gegevens die vóór de inspanningen van Geluidsnet ook niet openbaar waren."

Hoe zou Geluidsnet haar dienstverlening volgens u nog kunnen verbeteren?

"Geluidsnet is min of meer voortgekomen uit de behoefte aan transparantie bij een aantal maatschappelijk betrokken individuen. Om te kunnen overleven moest Geluidsnet echter steeds verder professionaliseren, en waar ik voor zou willen waarschuwen is om niet het contact met de achterban te verliezen. Dit om te voorkomen dat je in een ivoren toren terechtkomt. Gebruik de Geluidsnet infrastructuur bijvoorbeeld om iets terug te geven aan degenen die hun huis of verenigingsgebouw voor een meetpunt beschikbaar gesteld hebben. Wie weet kun je bijvoorbeeld met nauwelijks extra moeite vogel- of natuurgeluiden in kaart brengen, vooropgesteld dat er interesse voor zoiets bestaat natuurlijk. Hetzelfde geldt overigens op het commerciële vlak: nu de infrastructuur van Geluidsnet er eenmaal is, kan die in principe voor het meten van andere aspecten van de leefomgeving: luchtvervuiling, stankoverlast, etc."

Wat het laatste advies van Matt Poelmans betreft, zit Geluidsnet in ieder geval al op de goede weg. Met het opgaan van Geluidsnet in Sensornet, en de participatie van ingenieursbureau DGMR in Sensornet, ligt de weg immers open om veel meer te gaan meten dan alleen geluidsniveaus!

Links: Burger@Overheid.nl, Webwijzeraward, BurgerServiceCode

delen

• 
• 
• 
• 
• 
•